Celem realizacji projektu Krajowej Reprezentacji Doktorantów pt.: „Pełnoprawni w nauce”
Celem realizacji projektu Krajowej Reprezentacji Doktorantów pt.: „Pełnoprawni w nauce” jest doprowadzenie do poprawy sytuacji doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych w zakresie poszanowania ich prawa do nauki oraz prawa do aktywizacji w życiu środowiska akademickiego poprzez:- wzrost świadomości społecznej w zakresie problemów z jakimi zmagają się doktoranci z niepełnosprawnościami oraz doktoranci zagraniczni w środowisku akademickim;
- wzrost poziomu aktywizacji doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych w działalność samorządową;
- zapewnienie w regulaminach samorządów doktoranckich i regulaminach szkół doktorskich form wsparcia dla doktorantów z niepełnosprawnościami;
- doprowadzenie do przetłumaczenia regulaminów samorządów doktoranckich i regulaminów szkół doktorskich na język angielski.
W ramach projektu zrealizowane zostaną następujące aktywności:
- monitoring wszystkich regulaminów samorządów doktoranckich i szkół doktorskich w Polsce pod kątem:
- zapewniania doktorantom z niepełnosprawnościami form wsparcia w zakresie kształcenia oraz w przypadku woli podejmowania działalności samorządowej;
- weryfikacji dostępności tłumaczenia wskazanych aktów prawnych na język angielski oraz dostępności w danej szkole doktorskiej zajęć w języku angielskim.
- cykl szkoleń:
- szkolenia praktyczne skierowane do przedstawicieli samorządów doktoranckich, które będą miały na celu wyposażenie ich w wiedzę i kompetencje niezbędne do rozumienia sytuacji doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych w środowisku akademickim;
- szkolenia praktyczne skierowane do doktorantów z niepełnosprawnościami, które będą miały na celu ukazanie im możliwości w zakresie angażowania się w działalność samorządową oraz reagowania na brak równości w traktowaniu doktorantów;
- szkolenia praktyczne skierowane do doktorantów zagranicznych, które będą miały na celu ukazanie im możliwości w zakresie aktywizowania się w działalność samorządową oraz reagowania na brak równości w ich traktowaniu doktorantów.
- Organizacja wydarzenia „Zrozumieć osoby z niepełnosprawnościami”. Jego celem jest umożliwienie doktorantom pełniącym funkcje w samorządach doktoranckich poznania w praktyce ograniczeń z jakimi zmagają się osoby z niepełnosprawnościami.
- Organizacja konferencji naukowej „Pełnoprawni w nauce. Ochrona równego traktowania doktorantów w środowisku akademickim – problemy i wyzwania”.
DLACZEGO ZASADNE JEST ZREALIZOWANIE PROJEKTU O TAKIM ZAKRESIE TEMATYCZNYM?
Problem wykluczenia doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych z życia akademickiego jest dostrzegalny w całej Polsce. Krajowa Reprezentacja Doktorantów przeprowadziła wstępny monitoring wybranych regulaminów samorządów doktoranckich oraz regulaminów szkół doktorskich, który doprowadził do wniosku, że doktoranci z niepełnosprawnościami oraz doktoranci zagraniczni są wyraźnie dyskryminowani i znajdują się w gorszej sytuacji niż inne grupy doktorantów.
Doktoranci z niepełnosprawnościami oraz doktoranci zagraniczni nie aplikują zazwyczaj do organów samorządów doktoranckich oraz nie biorą udziału w uczelnianych inicjatywach samorządowych. Ich dostęp do tego typu przedsięwzięć jest bowiem ograniczony. W regulaminach szkół doktorskich rzadko ujmowane są formy pomocy dla doktorantów z niepełnosprawnościami.
Wskazać należy również, że akty prawne o charakterze wewnętrznym dotyczące doktorantów nie są zazwyczaj tłumaczone na język angielski. Z danych pochodzących z bazy Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI) wynika, iż w 2020 r. kształciło się w Polsce 1194 doktorantów cudzoziemców i 839 doktorantów z niepełnosprawnościami. Problemy te dotykają zatem dużego odsetka łącznej liczby doktorantów w kraju. Nie można ich zatem bagatelizować. Każdy doktorant ma prawo do równego traktowania i umożliwienia mu podejmowania określonych rodzajów działalności naukowej i samorządowej.
Wstępne wnioski wyciągnięte z przeprowadzonych analiz zostały potwierdzone w badaniu ankietowym dotyczącym oceny aktywizacji doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych, skierowanym do przedstawicieli samorządów doktoranckich. Badanie było realizowane w terminie 2.12-8.12.2022 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej. Na pytania w ankiecie odpowiadali przewodniczący samorządów doktoranckich bądź wyznaczeni przez nich przedstawiciele samorządów doktoranckich. Ankietę uzupełniło 26 respondentów, a zatem przedstawiciele 26 samorządów doktoranckich.
Przeprowadzone badanie ukazało, że:
- większość respondentów nie posiada wiedzy na temat niepełnosprawności i barier z jakimi zmaga się grupa doktorantów z niepełnosprawnościami (15 zaznaczyło odpowiedź NIE, 11 TAK);
- w zdecydowanej większości ośrodków naukowych respondentów doktoranci z niepełnosprawnościami nie angażują się w działalność samorządową (24 respondentów wskazało, że się nie pełnią żadnych funkcji w samorządzie);
- w większości regulaminów samorządów respondentów nie ma postanowień odnoszących się do form wsparcia doktorantów z niepełnosprawnościami (nie ma ich w regulaminach 22 respondentów);
- wiele ze szkół doktorskich respondentów nie ujmuje w regulaminie postanowień odnoszących się do form wsparcia doktorantów z niepełnosprawnościami (takich postanowień brakuje w regulaminach szkół doktorskich 16 respondentów);
- w większości ośrodków naukowych respondentów doktoranci zagraniczni nie angażują się w działalność samorządową (20 respondentów wskazało, że doktoranci zagraniczni nie pełnią żadnych funkcji w organach samorządu);
- większość regulaminów samorządów respondentów nie została przetłumaczona na język angielski (21 respondentów zaznaczyło, że nie zostały przetłumaczone);
- wiele ze szkół doktorskich respondentów nie tłumaczy regulaminów na język angielski (15 respondentów wskazało, że nie zostały przetłumaczone);
- respondenci wprost zwrócili uwagę na problemy doktorantów zagranicznych takie jak: brak dostępnych tłumaczeń aktów prawnych, brak przedmiotów w jęjęzyku angielskim, bariery
językowe i kulturowe, nieznajomość zwyczajów i specyfiki polskiego środowiska
akademickiego, nieznajomość potrzeb doktorantów zagranicznych przez polskich
doktorantów.
Wstępne wyniki ukazują zatem, że projekt może wyraźnie poprawić sytuację obu grup doktorantów. Podjęte w ramach niniejszego projektu działania mogę doprowadzić do większej aktywizacji doktorantów z niepełnosprawnościami oraz doktorantów zagranicznych w środowisku akademickim. Zaznaczyć trzeba, że nikt nie powinien podlegać wykluczeniu bądź dyskryminacji z uwagi na ograniczenia związane z niepełnosprawnością bądź nieumiejętnością komunikowania się w języku polskim. Środowisko akademickie powinno być bowiem miejscem, w którym każda jednostka jest traktowana w sposób równy, z poszanowaniem wszystkich jej praw i obowiązków.